In de zestiger jaren sjorden Dolle Mina’s hun lange rokken op, gooiden hun haren los, ontblootten hun buiken, schreven er baas in eigen buik op en gingen aan de slag voor gelijke rechten.

Jacoba van Beieren in haar tijd boog ook niet voor de opgelegde man-vrouwverhoudingen en deed er van alles aan om haar wettelijke (opvolgings)recht te krijgen. Ze ging strategische huwelijken aan, sloot aan bij diplomatiek gekonkel en zette haar leger aan tot diverse veldslagen.

Florence Nightingale had lak aan conventies. Zijstroopte als verpleegkundige avant la lettre haar mouwen op om in ziekenbarakken aan frontlinies het bloed en de tranen van gewonde mannen te stelpen.

Haar tijdgenoot, Alette Jacobs, ging als eerste vrouw naar de universiteit en werkte haar hele leven aan het verbeteren van de positie van de vrouw.

Rosa Parks dan, in mijn ogen een ware heldin. Deze donker gekleurde vrouw stapte in 1955 in de bus, ging zitten en weigerde op te staan voor een witte man. Met die daad zette ze de afschaffing van de rassenscheiding in werking.

En wat mijn betreft zijn vrouwen in de kunst ook heldinnen.

Schilderes en muze Frida Kahlo.
Beeldhouwster Charlotte van der Gaag (1923-1999).
De niet erkende Cobra-kunstenares.
Maud Stevens Wagner, de eerste vrouwelijke tattoo artiest.

Maar laat ik het nou ook eens wat dichter bij huis houden. Liesbeth de moeder van Lina uit Rafels, reken ik ook tot de sterke vrouwen. Net als Klara, Crina, Afina en Raji uit Rollemanschiksie. Vier generaties van huis weg want zeg nou zelf, je bent toch sterk als je over je leven vertelt, je verdriet durft te doorleven, je fouten wilt erkennen en de toekomst

een kans durft te geven.

Geen verliezers

Een goed begin van 2023: vandaag hebben de boekloggers bekend onder Koukleum een winactie voor Rafels op touw gezet en … er zijn geen verliezers. De volgers van hun site, lezers dus, hoeven enkel een vraag te beantwoorden en loten dan mee voor een gesigneerd exemplaar van Rafels. Hoe cool is dat? De niet-winnaars kunnen het boek gewoon zelf kopen bij de boekwinkel of online Mettertijd hoor ik natuurlijk heel graag wat de winnaar van Rafels vindt.

Hieronder een greep uit de reacties en recensies die ik ontving over Rafels.

Marieke leest las Rafels en recenseerde de roman op Hebban, haar eigen en andere sites. Hieronder een fragment uit haar review:

Het begin van het verhaal had me niet meteen te pakken, ik heb de eerste bladzijden meerdere keren gelezen voordat ik in het verhaal kwam. Daarna werd ik het verhaal ingezogen en kom je er al lezende vanuit de beide personages, langzaam achter hoe deze twee mensen de verbinding met elkaar zijn verloren. Het lezen vanuit beide perspectieven zorgde er bij mij voor dat je sympathie en begrip krijgt voor beide personages. De manier waarop Marianne Schenderling de gevoelens, gedachten en handelingen van Frits en Lina opschrijft is rauw en ontroerend met af en toe een vleugje humor, wat af en toe een beetje luchtigheid aan het verhaal geeft. De auteur weet je echt te raken door de opbouw van het verhaal en haar manier van schrijven. Steeds verder ontrafelt de geschiedenis van Frits en Lina zich en kom je als lezer tot de kern, het drama waarna hun relatie steeds verder ontwricht raakte. Ik ga dit drama verder niet toelichten omdat het verhaal mooi toewerkt naar dit punt en ik anders teveel prijsgeef van het verhaal. Wat ik wel wil toelichten is dat het drama zoals dat omschreven wordt in het boek mij raakte om persoonlijke redenen en daardoor was het verhaal voor mij wellicht nog aangrijpender om te lezen. Ik vind het een bijzonder, rauw, ontroerend en hoopvol verhaal. Lees de uitgebreide versie van deze recensie op Hebban

‘Ik was verbaasd over je stijl, de opzet, het verhaal. Ik was er trots op je te kennen. Op pag.144 en verder had ik natte ogen. Sommige zinnen las ik meerdere keren omdat ik ze mooi vond… ik feliciteer je met dit succes. Hopelijk besteedt de uitgever een campagne aan Rafels. Eerlijk gezegd dacht ik dat het een ‘vrouwenboek’ zou zijn. Integendeel, ik herkende veel. Het raakte me echt.’ Jan Kloos.

Bij het zien van de mooie cover van Rafels van Marianne Schenderling wil je het achtergrondverhaal van de mensen op de cover weten. Je wilt weten waarom er voor deze cover is gekozen. Al lezende kun je daar steeds meer een voorstelling van maken. De titel maakt nieuwsgierig. Je wilt weten of je de titel letterlijk of figuurlijk moet nemen, zie verder: https://www.hebban.nl/boek/rafels-marianne-schenderling#reviews

‘Pfff wat een heftig boek, Rafels.Tranen toen ….. Zo zielig dat ze elkaar niet konden bereiken.… Moet ik er wel bij zeggen dat ik bij het eerste gedeelte dacht: “gaat dat hele boek over de therapie”? Later kon ik niet meer stoppen met lezen.’ Roos.

‘Net je boek uitgelezen. Prachtig!! Mooi en knap geschreven. Kreeg geregeld een brok in mijn keel. Vroeg me af of er ook autobiografische stukken in verwerkt zitten. Misschien kunnen we het er nog eens over hebben als we weer in Nld zijn. Voor nu, dank dat je dit hebt geschreven.’ SylviaMaas las Rafels tijdens haar vakantie tie in Italie aan het strand. NB: let op de blauwe teennagels, die zijn van S’ vrouw: C.

‘Goed verhaal, duidelijke structuur. Heldere stijl. Je gebruikt originele beeldspraak. Bijvoorbeeld op blz 60: ik leek wel een padvinder verdwaald in mijn eigen clubhuis. Goed vanuit twee perspectieven. Je hebt je humor eruit gelaten, merk ik. O ja en de spanning is goed opgebouwd. Ik was benieuwd waar de man was tijdens cruciale momenten. Het is een happy end. Maar daar gaat het wat mij betreft niet om. Het gaat over verschillend denken en daardoor ongewild uit elkaar gedreven worden. Dat beschrijf je gedetailleerd en goed. Ik vind dat net als Frits veel mannen lang over hun successen kunnen praten.’ Hildegard

‘Ik heb het boek gelezen, en wat zal ik zeggen, het is niet mijn boek ik mis wat spanning. Maar ja ieder z’n meug.’ Ria Bon

‘Echt een PRACHTIG boek. Geboeid van de eerste tot de laatste bladzijde. Het verhaal op zich. De opbouw. Het feit dat het blijft uitdagen om verder te lezen. Stukje herkenning. Carla

‘Ik vind het een prachtig geschreven boek. Het is het eerste boek dat ik na jaren (en ik heb heel veel boeken gelezen) weer achter elkaar lees. Ik kon me lange tijd niet echt concentreren na alle operaties/narcoses. Maar jouw boek pakt meteen Gisteravond laat jouw Rafels uitgelezen. Zo’n leeshonger sinds lange tijd niet meer gehad. Wat ontroerend, herkenbaar en liefdevol geschreven. Het boek is bijna therapeutisch, omdat het zovele relaties raakt, zijn wij niet allen in onze jeugd beschadigd en doen we niet allemaal ons best om te (over)leven en de ervaringen die te pijnlijk zijn in een verborgen plekje te verstoppen, tot …….Je legt zo mooi en pijnlijk bloot dat onze conditionering, onze overtuigingen de echte verbinding met elkaar zo in de weg staan. Zoveel Rafels, zoveel verdrongen en verborgen pijn.Liefde en kwetsbaarheid kunnen de Rafels weghalen. Jammer dat het pas dan gebeurd als het soms bijna te laat is. Zo mooi dat in jouw boek de Rafels stukje bij beetje zichtbaar worden en oplossen in de liefde.’ Marga Mus

‘Het is knap hoe jij je hebt kunnen inleven in de vrouw, de man en de therapeut. Het lijkt ons lastig om zo in emoties te duiken. Wellicht komt het omdat wij zelf niet van die therapiegangers zijn maar dit thema kon ons niet boeien. Zoals wij jou kennen heb jij veel humor en daar vonden wij niet veel van terug zodat het boek min of meer zwaar was. Wij zijn er wel van overtuigd dat voor mensen die in relatietherapie geweest zijn of nog gaan dit boek zeker interessant kan zijn. Vooral een groep vrouwen zal het aanspreken. Een nadeel is dat wij jou kennen dus hebben wij misschien iets totaal anders verwacht. Om in jouw woorden te spreken “misschien vinden jullie het wel bagger”, dat is dus absoluut niet zo. Het blijft knap om zo’n lastig thema te beschrijven en dat heb jij gedurfd.’ Fredie en Beppie

‘Ik ben op de helft….kom er niet echt IN… ik kom niet bij de mensen die steeds maar in therapie zijn….moet t wel uitlezen…’ Marnie

Bianca las het boek tijdens haar fietstocht kriskras door Limburg en België en appte dit tijdens een pitstop. ‘Ik heb je boek gelezen. Ademloos…. Wat een mooi verhaal. Aangrijpend, ontroerend, lief en rauw vond ik het. Je kunt je bijna niet voorstellen dat je zoiets overkomt. Maar toch, het zet ook aan tot nadenken; hoe zit dat eigenlijk bij mijzelf? In mijn relatie? Hoe praten wij eigenlijk met elkaar? En het grappige is dat mijn man net een boek leest over vragen stellen, socratische gesprekken voeren. Hoe kun je echt een goed gesprek hebben met elkaar. Nou ja, je snapt, zo komen wij de vakantie wel door.’

‘Ik ben maar een eenvoudige ziel uit Nieuwveen en geen Neerlandicus of taalgestudeerde, maar ik heb enorm genoten van de mooie zinnen die je schrijft, het verhaal is zo ontroerend en herkenbaar. Heel herkenbaar. Gelukkig niet het overlijden van een kind, alhoewel ik mijn kind wel bijna ben kwijtgeraakt toen ze 13 was. Het bracht veel persoonlijke herinneringen naar boven. Heb ook ooit zo’n relatietherapie gedaan en moest regelmatig hard lachen hoe je dit omschrijft. …de geschiedenis van Anna deed me huilen, zo mooi geschreven. Je neemt de lezer mee. Lachen en huilen en in één adem uitgelezen, zoals men dan zegt. Nou, dat is in mijn ogen een goed boek. Paula (die net als een aantal andere lezers wat storende tikfouten in de tekst aanwees, waarvoor dank).

‘De debuutroman van Marianne Schenderling heet ‘Rafels’. Het is een soft cover boek met een aquarel van twee mensen op de voorkant. De twee mensen kijken elkaar aan en er is bij de een een zweem van een glimlach te herkennen. Het boek gaat over het echtpaar Frits en Lina, dat in de problemen zit, een relatiecrisis heeft en bij een therapeut terechtkomt. Stukje bij beetje worden … Lees verder in het Amelander blog

294678039_384705716980645_2054123850168861708_n

‘Mooi debuut, Marianne. Een prikkend relaas tussen twee mensen dat vanaf de eerste zin hoop blijft ademen. Ik hoopte met Frits en Lina mee. Soms met een lach, soms met ingehouden adem, soms verdrietig.’ Marlies, schrijftafelvriendin en zomervakantielezer.